Nauka czytania w myślach. Co neuroobrazowanie może powiedzieć o naszych umysłach? - Russel A. Poldrack

Czy można odczytać myśli, skanując mózg? Czy powinniśmy obawiać się, że specjaliści od marketingu będą wykorzystywać obrazy mózgu, aby efektywniej sprzedawać nam swoje towary? 

Mózg mimo rozwoju techniki nadal pozostaje zagadką dla naukowców. Poznaliśmy procesy, które napędzają nasze ciała, potrafimy leczyć większość chorób, opracowaliśmy antybiotyki, ale mózg nadal skrywa wiele tajemnic. Stanowi 2% masy ciała, a zużywa 20% energii konsumowanej przez cały organizm. Czy w takim wypadku jesteśmy w stanie odczytywać myśli człowieka? Czy obserwując mózg będziemy w stanie przewidzieć zachowania kierujące społeczeństwem? 

Między innymi na te pytania stara się odpowiedzieć profesor psychologii Russel A. Poldrack w swojej książce “Nauka czytania w myślach. Co neuroobrazowanie może powiedzieć o naszych umysłach?” wydanej przez Copernicus Center Press. 

Czym jest neuroobrazowanie? 

“Używając terminu neuroobrazowanie, odnoszę się ogólnie do zbioru technik, które pozwalają nam patrzeć na ludzki mózg od zewnątrz. Istnieje na to wiele różnych sposobów, ale skupię się głównie na MRI, ponieważ ze względu na bezpieczeństwo i elastyczność stało się ono najszerzej wykorzystywanym narzędziem obrazowania mózgu.” 

Jest to książka bardzo naukowa, z dużą ilością nowego słownictwa i pojęć do opanowania. Autor stara się pisać i tłumaczyć w sposób bardzo przystępny, jednak osoby nieobcujące na co dzień z medyczną terminologią będą musiały trochę się wysilić, aby wszystko zrozumieć. Jest to książka pozwalająca poszerzyć wiedzę w nowej dziedzinie, jaką jest medycyna i neuroobrazowanie. 

Poldrack prowadzi nas od początków neuroobrazowania, przez rozwój techniki, aż do możliwego wykorzystania tej technologii w przyszłości. Zastanawia się, na ile możliwe jest odczytanie myśli człowieka poprzez fMRI, a na ile przewidywanie przyszłych zachowań na podstawie skanów mózgu. 

Autor wyjaśnia i podaje przykłady na to, jakim wspaniałym urządzeniem jest mózg i jak potrafi dostosować się do zmieniających się warunków. Okazuje się, że nawet wycięcie jego połowy sprawia, że druga przejmuje utraconą część funkcji i stara się funkcjonować normalnie. 

Samo badanie fMRI przyczyniło się do rozpoznania i umiejscowienia wielu funkcji mózgu. Autor przywołuje różne doświadczenia, które pozwoliły na niesamowite odkrycia. Okazało się, że naukowcy badając mózgi skazańców są w stanie z dużą dokładnością określić, kto wróci do więzienia w ciągu dwóch lat od wyjścia na wolność. 

Nasze mózgi zmieniają się nieustannie podczas całego naszego życia pod wpływem najróżniejszych doświadczeń. “Co ciekawe, rodzimy się z prawie wszystkimi neuronami, którymi dysponujemy w naszym dalszym życiu. […] ludzki noworodek ma już prawie wszystkie ze 100 milionów neuronów, które będzie miał przez resztę życia.” Jest też niestety zła wiadomość. “Przygnębiająca rzeczywistość starzenia się polega natomiast na tym, że funkcjonowanie mózgu zaczyna się pogarszać, gdy kończymy trzydziestkę.” 

Z lektury płynie również bardzo ważna lekcja odnośnie artykułów oraz doświadczeń przeprowadzanych przez naukowców. Należy wszystko sprawdzać i weryfikować najróżniejsze źródła. Wiedzę należy czerpać ze sprawdzonych miejsc, z dobrą opinią. Poldrack pisze o tym, jak magazyny naukowe weryfikują artykuły i jak je recenzują, starając się, aby nie budziły zastrzeżeń. 

“Nauka czytania w myślach” nie tylko ukazuje odkrycia odnośnie neuroobrazowania, ale też to, jak pracują naukowcy i co dzięki tej pracy zyskujemy.